Czy wiesz, jakie zmiany wprowadza Rozporządzenie 2023/1230 w procesie oceny zgodności maszyn? Dla producentów maszyn nowe przepisy implikują pewne modyfikacje w procesie oceny zgodności, wymagając przystosowania się do zmienionych wymogów dotyczących bezpieczeństwa. Niniejszy artykuł omawia najistotniejsze zmiany wprowadzone przez to rozporządzenie oraz przedstawia, jak efektywnie przygotować się do nowego sposobu certyfikacji maszyn.
Spis Treści
Główne zmiany w ocenie zgodności
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1230 z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie maszyn oraz uchylenia dyrektywy 2006/42/WE wprowadza kilka znaczących zmian względem dotychczasowej Dyrektywy Maszynowej, jednak nie można ich uznać za rewolucyjne. Głównym celem regulacji jest uporządkowanie kwestii związanych z maszynami, w szczególności tymi samouczącymi się odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo, uwzględnienie aspektów cyberbezpieczeństwa, dostosowanie do bardziej złożonych systemów produkcyjnych, które są znacznie bardziej rozwinięte niż 20 lat temu, oraz doprecyzowanie przepisów, które były nadinterpretowane.
1. Nowe definicje i zakres rozporządzenia
Rozporządzenie precyzuje definicje, takie jak „istotna modyfikacja”, „funkcja bezpieczeństwa” oraz rozszerza pojęcie „zespołu maszyn”, uwzględniając bardziej złożone konfiguracje oraz interakcje między różnymi jednostkami. Zmiany te mają na celu eliminację wszelkich niejednoznaczności, co pozwala producentom na lepsze zrozumienie wymagań oraz na bardziej adekwatne dostosowanie maszyn do obowiązujących przepisów.
2. Procedury oceny zgodności
Rozporządzenie, podobnie jak wcześniejsza Dyrektywa Maszynowa, nie wymaga obligatoryjnego stosowania norm zharmonizowanych, jednak ich wdrożenie nadal daje domniemanie zgodności, co upraszcza proces oceny. Nowe przepisy nakładają jednak bardziej restrykcyjne wymagania dotyczące systemów sterowania bezpieczeństwem, co obejmuje bardziej rygorystyczne podejście do analizy ryzyka. Producentów czeka konieczność jeszcze bardziej szczegółowego dokumentowania procesów oceny zgodności oraz dostosowania projektów do zaktualizowanych standardów bezpieczeństwa.
3. Cyberbezpieczeństwo
Wprowadzenie wymogu uwzględnienia cyberbezpieczeństwa jest jedną z kluczowych innowacji w Rozporządzeniu 2023/1230. Producent ma obowiązek przeprowadzić analizę ryzyka, uwzględniając potencjalne zagrożenia cybernetyczne oraz zaprojektować maszyny w sposób redukujący te ryzyka do minimum. Rozporządzenie podkreśla wagę zabezpieczenia urządzeń przed nieautoryzowanym dostępem, co jest niezbędne w erze Przemysłu 4.0, gdzie rosnące zastosowanie systemów cyfrowych w procesach przemysłowych stanowi rosnące zagrożenie.
4. Dokumentacja techniczna
Dokumentacja techniczna zyskuje na znaczeniu, a jej rola staje się kluczowa w zapewnieniu zgodności maszyn z nowymi wymaganiami. Rozporządzenie 2023/1230 wymaga szczegółowego opisu wszystkich procesów produkcyjnych oraz dowodów na przeprowadzenie niezbędnych testów bezpieczeństwa. Producent ma obowiązek dokumentować wszelkie zmiany w konstrukcji maszyn, aktualizacje oprogramowania oraz modyfikacje w konfiguracji systemów bezpieczeństwa. Co więcej, dokumentacja może być przechowywana w formie cyfrowej, co zwiększa jej dostępność i ułatwia aktualizacje. Dokumentacja musi obejmować wszystkie aspekty związane z użytkowaniem, konserwacją oraz serwisowaniem maszyn, aby zagwarantować pełną zgodność z wymaganiami bezpieczeństwa.
5. Oznakowanie CE
Nowe przepisy wprowadzają bardziej restrykcyjne zasady dotyczące oznakowania CE. Wymagają one, aby oznakowanie było umieszczone w sposób widoczny, czytelny oraz nieusuwalny. Ponadto, oznakowanie CE musi być poparte szczegółową dokumentacją techniczną, która zapewnia pełną transparentność w procesie oceny zgodności. Rola jednostek notyfikowanych w procesie certyfikacji maszyn CE również wzrasta, szczególnie w przypadku maszyn o podwyższonym stopniu ryzyka. W odróżnieniu od wcześniejszych przepisów, teraz istnieją maszyny, które zawsze wymagają udziału jednostki notyfikowanej, nawet jeśli zastosowano odpowiednie normy zharmonizowane. Jednostki te są odpowiedzialne za weryfikację zgodności maszyn oraz za ocenę dokumentacji technicznej, co dodatkowo zwiększa wiarygodność procesu.
Znaczenie szkoleń z nowych przepisów
Zmiany w procesie oceny zgodności wiążą się również z potrzebą podniesienia kwalifikacji personelu. Rozporządzenie 2023/1230 wymaga, aby osoby zaangażowane w projektowanie, produkcję oraz ocenę zgodności posiadały aktualną wiedzę na temat nowych regulacji. Szkolenie zespołów z zakresu aktualizacji przepisów Dyrektywy Maszynowej do Rozporządzenia Maszynowego może zapobiec błędom, które mogłyby prowadzić do wstrzymania produkcji bądź wycofania maszyn z rynku.
Organizacja szkoleń wewnętrznych lub skorzystanie z usług zewnętrznych firm specjalizujących się w bezpieczeństwie maszyn to inwestycja, która zwróci się w długoterminowej perspektywie, minimalizując ryzyko błędów oraz problemów związanych z oceną zgodności. W szczególności należy skupić się na zmianach związanych z analizą ryzyka, systemami sterowania bezpieczeństwem oraz wymogami dotyczącymi jednostek notyfikowanych.
Rozporządzenie 2023/1230 wprowadza istotne zmiany w procesie oceny zgodności maszyn. Dla producentów oznacza to konieczność dostosowania się do nowych standardów bezpieczeństwa, bardziej skrupulatne prowadzenie dokumentacji oraz ściślejszą współpracę z jednostkami notyfikowanymi. Kluczowe jest również zapewnienie odpowiedniego przeszkolenia personelu, aby uniknąć problemów w procesie certyfikacji maszyn i zapewnić zgodność z nowymi wymaganiami. Nowe przepisy wymagają dokładniejszego podejścia do zarządzania cyklem życia maszyn oraz analizy ryzyka, co stanowi istotną zmianę w porównaniu z dotychczasową dyrektywą.
Przygotowanie się na te zmiany już teraz pozwoli uniknąć kosztownych opóźnień i problemów prawnych w przyszłości. Czy Twoja firma jest gotowa na nowe wyzwania? Może warto już teraz skontaktować się z ekspertami i opracować odpowiedni plan działania.
materiał we współpracy z eshield.pl – automatyka przemysłowa i bezpieczeństwo maszyn
